رسانه و رابط عمومی مجمع مشورتی تظام مسائل کشور-فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی کشورهای اروپایی عضو برجام، نقطه‌ای پایانی در مسیر تعاملات هسته‌ای ایران با غرب محسوب می‌شود؛ اقدامی که نه‌تنها مشروعیت توافق هسته‌ای را زیر سوال برد، بلکه نشان داد اعتماد به تعهدات غربی‌ها بدون ضمانت‌های اجرایی، می‌تواند هزینه‌های سنگین و گزافی برای ایران‌مان در پی داشته باشد.
مکانیسم ماشه که در واقع یک ابزار فشار بر جمهوری اسلامی محسوب میشد، در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تعریف شد، که به کشورهای عضو برجام اجازه می‌دهد در صورت عدم پایبندی اساسی ایران به تعهداتش، تحریم‌های بین‌المللی را بازگردانند.
با این حال، فعال‌سازی ماشه در شرایطی صورت گرفت که ایالات متحده پیش‌تر از توافق خارج شده بود و اروپا نیز در عمل به تعهدات اقتصادی خود پایبند نماند. لذا این اقدام بیشتر از آنکه جنبه حقوقی داشته باشد، ابزاری سیاسی برای فشار بر ایران بود.
پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، کشورهای اروپایی وعده دادند که با راه‌اندازی سازوکارهایی مانند اینستکس، منافع اقتصادی ایران را حفظ خواهند کرد، اما این وعده‌ها هیچ‌گاه به مرحله اجرایی موثر نرسید و اروپا نه تنها در برابر فشارهای بی وقفه واشنگتن تسلیم شد، بلکه با سکوت در برابر اقدامات خصمانه علیه ایران، از جمله ترور دانشمندان هسته‌ای، نشان داد که استقلال راهبردی در سیاست خارجی را به هیچ عنوان از خود ندارد.
و برجام؛ با یک توافق یک‌طرفه در حالی برنامه هسته‌ای ایران را با محدودیت‌های گسترده مواجه کرد که منافع اقتصادی وعده داده شده هرگز محقق نشد.
و کاهش سطح غنی‌سازی، محدودیت در تعداد سانتریفیوژها و نظارت‌های گسترده آژانس، همگی در شرایطی صورت میگرفت که تحریم‌ها پابرجا ماندند و سرمایه‌گذاری خارجی در ایران به حداقل خودش رسید.
بنابراین با تمام این تفاسیر باید ظرفیت‌های ایران در برابر فشارهای بین‌المللی را دید و بر اساس آن اقدامات راهبردی خود را عملیاتی کرد.
لذا با وجود فشارهای فزاینده، ایران توانسته است با اتکا به ظرفیت‌های داخلی و دیپلماسی منطقه‌ای، مسیر مقابله با پیامدهای برجام را هموار سازد و در ادامه باید با تکیه بر پیشرفت‌های فناورانه بخصوص در حوزه هسته‌ای و بازگشت به غنی‌سازی ۶۰ درصد، نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و همچنین توسعه دانش بومی، که نشان‌دهنده توان فنی مان است را در برنامه خود داشته باشد، همچنین دیپلماسی فعال با شرق و گسترش روابط با کشورهای آسیایی، عضویت در سازمان همکاری شانگهای و بریکس، و تقویت همکاری با روسیه و چین، به ایران امکان دهد تا از انزوای غربی همچون گذشته عبور کند.
لازم به ذکر است که فعال شدن مکانیسم ماشه و بدعهدی اروپا، نه‌تنها مشروعیت برجام را تضعیف کرد، بلکه نشان داد که تعامل با غرب بدون ضمانت‌های اجرایی، می‌تواند منافع ملی را به خطر بی اندازد، با این حال؛ ایران با تکیه بر توان داخلی، دیپلماسی چندجانبه و مقاومت راهبردی، توانسته است مسیر مقابله با فشارها را با موفقیت طی کند و در معادلات منطقه‌ای و جهانی، جایگاه خود را تثبیت نماید و در ادامه نیز این مسیر را هموار خواهد کرد.